Ergenlik döneminde madde kullanımının bireysel faktörleri arasında, içe dönüklük ve dışa dönük davranışlar ile belirli bir psikopatolojiler önemli yer tutmaktadır. Anksiyete, Depresyon, Davranım Bozukluğu, Antisosyal Kişilik Bozukluğu gibi her iki durumda da madde kullanım riski yüksektir buna ek olarak da DEHB ile madde kullanımı arasında güçlü bir ilişki vardır.
Madde kullanımı ile ilgili yapılan araştırmalara göre madde kullanma davranışı en çok ergenlik döneminde başlamaktadır. Bununla birlikte madde kullanım yaşı ne kadar erken dönemde başlarsa hastalığın şiddeti de o kadar artmaktadır.Gençlerin madde tercihleri ve madde kullanım sıklıkları zaman içerisinde de değişiklik gösterebilmektedir. Kimi zaman çok tercih edilen bir madde yerini başka bir maddeye bırakır. Ergenlik dönemi sadece madde kullanımı için değil davranış sorunları açısından da kritik bir dönemdir. Bu dönemde birçok değişiklik bir arada görülür. Bağımsızlık kazanma akran gruplarına dahil olma akran grupları içinde popüler olma isteği ebeveynden ayrılma beden imajının önemsenmesi bu dönemin özellikleri arasında sayılabilir. Bu gelişimsel özellikler sigara, alkol ve madde kullanımını artırabilir. Madde kullanımı olan ergenlerin ailelerinin çocuklarının neden madde kullandıkları sorusu klinisyene en sık yöneltilen soruların başında gelmektedir. Aileler bazen kendilerini, bazen ergeni, bazen yasaları, bazen de çevreyi bundan sorumlu tutar. Burada birçok açıdan sorgulama yöntemi ele alınmalıdır. Düşük benlik saygısı, davranış kontrolü becerilerinde zayıflık ve düşük özgüven madde kullanımına yol açan psikolojik faktörlerdir. Erkek cinsiyet madde kullanımı açısından da risk faktörü olarak karşımıza çıkar. Anne karnında sigara alkol ve madde kullanımına maruz kalmış bebekler de risk faktöründedir.
