Varikosel Nedir?
Varikosel yumurtalıklara giden damarların genişlemesidir. Anne karnında batın içinde olan testisler zaman içinde torbalara inerler. Karın içinde 36-37 derece olan sıcaklık testislerin sperm üretimi için uygun değildir. Bu sıcaklıkta testisler kaliteli sperm üretemezler. Bu sebeple de 2-3 derece daha serin olması için torbalara (skrotuma) inerler. Sıcak havalarda testislerin aşağı doğru sarkması, soğuk havalarda ise vücuda daha yakın durmasının sebebi bu sıcaklık farkının korunması içindir. Varikoselin yani testislere giden damarların genişlemesi durumunda bu geniş damarlar tıpkı bir kalorifer peteği gibi testislerin ısınmasına neden olmakta ve bu da sperm kalitesinde bozulmaya yol açabilmektedir.
Varikosel genellikle birikerek etki gösterir. Her geçen gün sperm kalitesinde bir miktar bozulmaya yol açar. Bu bozulma kısırlığa neden olabileceği gibi, kısırlık seviyesinin altına inmeyebilir de. Dolayısı ile her varikoseli olan kısır kalacak diye bir durum söz konusu değildir. Fakat ne kadar genç yaşta varikosel hastalığı gelişirse, o kadar çok kısırlık riski vardır.
Varikosel Tanısı
Hastaların başvuru şikayeti genellikle çocuklarının olmamasıdır. Birikici etkisi olması, zaman içinde sperm kalitesii yavaş yavaş düşürmesi sebebi ile bizlere partnerlerinin daha önceden gebelik yaşadığı, fakat şu anda çocuklarının olmadığı şikâyeti ile de başvurabilirler.
Zaman zaman testislerde ele gelen şişlik veya dışarıdan belli olan genişlemiş damarlar da hastalar tarafından fark edilir ve muayenede ortaya çıkabilir.
Varikosel tanısı fizik muayene ile konulur. Ardından çekilen skrotal renkli doppler ile de tanı desteklenir. Sperm sayımı sonucuna göre de tedavi yapılıp yapılmayacağına karar verildi.
Varikosel hastalığı testislere vuran ağrı da yapabilir. Hastaların zaman zaman başvuru sebebi skrotal ağrı da olabilir. Fakat yıllardır süren çalışmalar, sadece ağrı nedeni ile varikosel ameliyatı yapılan hastaların yarısında ameliyattan sonra da ağrının devam ettiği gösterilmiştir.
Varikosel Tedavisi
Varikoselin tek tedavisi ameliyattır. Her varikoseli olan hastanın ameliyat olmasına gerek yoktur. Sperm kalitesinde bozulma olan, veya testis boyutlarında varikosele bağlı küçülme olan hastalara varikosel ameliyatı yapılmalıdır.
Hiç sperm çıkışı olmayan veya canlı sperm görülmeyen Azospermik hastalarda varikosel var ise tedavi önerilmektedir. Bu hasta grubunda normal yollarla çocuk sahibi olmasalar bile tüp bebek gibi yardımcı üreme metotlarında canlı sperm bulunma ve başarı şansı varikosel ameliyat sonrasında artmaktadır.
ADOLESAN VARİKOSELİ (çocuk yaşlarda görülen varikosel) varlığından sperm kalitesinin bozulması veya testislerin küçülmesi beklenmeden ameliyat önerilmelidir. Varikosel yıllar içinde sperm kalitesini bozacağı için bu hasta grubunda beklenmesi halinde kısırlık kaçınılmaz olacaktır.
Günümüzde varikosel ameliyatı mikrocerrahi yöntemi ile yapılmaktadır. Mikroserrahi yöntemi denilince bazı hastalar hiçbir yara izlerinin olmayacağını düşünürler. Oysa ki varikosel ameliyatı kasık bölgesinden yaklaşık 4-5 cm lik bir kesi ile yapılır. Genişlemiş olan damarlar testislerin etrafını ağacın kökleri gibi sararlar. Buradan kasık bölgesine doğru birleşerek ilerlerler. Böylece kasık bölgesinde 2-3 damar halini alırlar. Burada damarların ayrımı daha kolay yapılabilir. Mikrocerrahi yöntemi burada devreye girer. Mikroskop altında damarların ayrımı yapılarak genişlemiş olan damarlar bağlanarak iptal edilirler. Böylece sıcak kanın testislere geri dönüşü engellenmiş olur.
Bir sperm üretimi yaklaşık 3 ay sürmektedir ve ameliyat sonrası testislerin kendisine gelmesi için de bir süre beklemek gerektiği düşünülürse; Varikosel ameliyatının başarısını veya faydasını görebilmek için 4-6 ay beklemek gerekir. Yapılan çalışmalar hastaların %75’inin sperm kalitesinin ameliyattan sonra arttığını göstermiştir. %25 i ise en azında aynı seviyeler koruyabilmektedir.
